Zeytin, “Ölmez Ağacı”; zeytinyağı, “Doğanın Altın İksiri”. Zeytin ağaçlarının hikâyesi insanlık tarihi kadar eski. Onların uğramadıkları diyar, el vermedikleri insan yok. Bu asil ağacın dalları ateşin bulunmasından günümüz metaverse dünyasına kadar uzanıyor. Binlerce yıldır Akdeniz insanı tarafından kutsal kabul edilen zeytin ağacı, bizleri büyülemeye ve hayal gücümüzü zorlamaya devam ediyor.
Zeytin ağaçları olağanüstüler. Onlar hayata sıkı sıkı bağlı, mağrur ve güçlü. Bugün hala hayatta olan dünyanın en yaşlı 5 zeytin ağacını öğrenmek ister misiniz?
· Nuh’un Kız Kardeşleri Korusu | The Sisters, The Olive Trees of Nuh (Bechealeh, Lübnan)
Lübnan'ın Bcheale kasabasında yer alan ve on altı zeytin ağacından oluşan bu koru halk efsanesine göre, Nuh tufanında beyaz güvercinin getirdiği zeytin dalının kaynağı. Lübnan hükümeti tarafından ulusal miras olarak kabul edilen zeytin ağaçları hâlâ meyve veriyor. Korunun korunmasına adanmış kâr amacı gütmeyen bir vakıf olan The Sisters Olive Trees of Noah markası bu kadim ağaçların meyvesinden zeytinyağı üretip satıyor.
· Al Badavi Zeytin Ağacı (Beytüllahim, İsrail)
İsrail’de bulunan, kıvrımlı ve boğumlu görünümüyle Al Badawi’nin 4.000 ila 5.000 yaşında olduğu tahmin ediliyor. Bu, onu “gezegendeki en yaşlı ağaçlardan biri” yapıyor ve şaşırtıcı olan şu ki hala meyve veriyor.
· Vouves Zeytin Ağacı (Ano Vouves, Yunanistan)
Yunanistan'ın en büyük adası olan Girit'te bulunan Vouves Zeytin Ağacının 4.000 yaşında olduğu tahmin ediliyor. Bu ağaç sadece bir fideyken, Geç Tunç Çağı'nın insanları balta ve saban gibi yeni aletler geliştirmeye çalışıyorlardı. Yaşına rağmen hâlâ meyve veren ağaç, 1997 yılında koruma altına alınarak doğal anıt haline getirildi.
· Stara Maslina (Bar, Karadağ)
Dünyanın en yaşlı zeytin ağaçlarından biri olan Stara Maslina 2.000 yıldan daha yaşlı. Antik çağa ait bu ağacın bir yanı maalesef yıldırım çarpması sonucu tamamen yanmış. Ama bugün hala onu görmeye gelenleri mağrur bir şekilde selamlıyor.
· Türkiye’nin En Yaşlısı (Manisa, Kırkağaç)
Manisa'nın batısındaki Kırkağaç mevkiinde bulunan zeytin ağacının yaşını belirlemek için Ticia Verveer adında Hollandalı bir araştırmacı 2016 yılında ağaç üzerinde karbon testi yaptı ve ağacın İsa'nın doğumuyla aynı yıla tarihlendiği sonucuna vardı. 2013 yılında anıt ağaç olarak tescillenen ve halk tarafından hasat edilmeye devam edilen zeytin ağacı 4 çeşit zeytin meyvesi veriyor. Bu ağaçtan elde edilen zeytinyağına sahip olmak için müzayedeye katılmak gerekiyor. En son 2022 yılında yapılan hasat sonrası elde edilen bir litre zeytinyağı 75 bin liraya alıcı buldu.
Bizce değer.
